Eğitim ve ahlak konuları tarihi serüveni boyunca bütün devlet ve toplumların yakından ilgilendiği iki temel olgudur. Zira sahip olunan her şeyin temelini bu iki önemli başlığın kalitesi belirlemektedir. Bu iki önemli başlık, bir arada yaşama kültürü ve o kültür üzerine bina edilen medeni birikimin geleceğe taşınması adına, üzerinde ehemmiyetle durulması gereken çok önemli ve kıymetli olgulardır.

​

       Bir milletin sahip olduğu en kıymetli kaynaklar sahip olduğu yer altı ve yer üstü zenginlikleri değil; o zenginliği en iyi şekilde kullanabilme ahlak, eğitim ve becerisini kazanmış; kaliteli, iyi yetişmiş ve kendini bilen insan gücüne sahip olmasıdır. O münasebetle toplum hayatında eğitimin büyük bir önemi olduğu gibi, o eğitimi değerli ve işler kılacak meslek kollarının varlığı da önemli ve merkezi bir konumda yer almaktadır. Zamanımızdaki meslek kolları ve iş türleri gerçekten çok farklılaşmış ve çeşitlenmiştir. Bazıları üzerinde konuşulmaya başlanacağı an yerini yeni sektör ve mesleklere bıraktığını hatta bazılarının piyasadan silinmeye yüz tuttuğunu görmekteyiz. Zira teknoloji ve sanayi sektöründeki baş döndürücü hız, başta ticari ve mesleki hayatı olmak üzere sosyal yaşamı tüm yönleriyle hızlı bir değişime tabi tutmaktadır.

       Çalışmamıza öncelikle ahlak konusu ve varlığının taşıdığı ehemmiyet üzerinden giriş yapılmaktadır. Mesleki ahlak, mesleki ahlak eğitiminin önemi ve amacından hareketle özellikle bugün mesleklerin varlığı kadar önemli olan bu temel olgulara temas edilmeye çalışılacaktır. Türkiye ve dünyadan örneklerle bir takım mesleki ahlak uygulamalarına değinildikten sonra Türk-İslam tarihi boyunca mesleki ahlak anlamında iş ve meslek dünyasının geçirmiş olduğu süreçlere temas edilecek ve bu süreçler boyunca tecrübe edilen bazı pratiklerin modern dünyanın kaybettiği bazı değerlerin yerine tekrar ikame edilebilir mi diye bakılmaya çalışılacaktır.

 

       Şüphesiz bizim için her yönüyle hayat rehberi olan Kur’an-ı Kerim, meslek hayatı ve mesleki ahlak noktasında da önemli bir yol gösterici ve hayat kaynağıdır. Kur’an’a baktığımızda, mesleklerin önemi ve gerekliliği gibi konulara değinildiğini görmekle beraber, onların hangi ahlak ve formasyonda yapılması gerektiği de tek tek belirtilmiştir. Yüce kitabımız her şeyde olduğu gibi meslek hayatında da yine merkeze insani değerleri ve örnek ahlakı koymuştur. Bundan dolayı meslek hayatında insani onurun ve mesleki ahlakın önemsenmediği bir hayatın yeryüzü için bir ifsat ve bir bozgunculuk ortamı oluşturacağı ifade edilmektedir. Bu münasebetle Allah Teala, başta iman edenler olmak üzere bütün insanlardan, insani onurun ve mesleki ahlak prensiplerinin dikkate alındığı bir hayatı yaşamalarını istemektedir. İşte bu noktalardan hareketle dünyalık geçim vasıtamız ve yeteneklerimizi sergilediğimiz meslek hayatı acaba nasıl olmalıdır? Mesleki hayatta hangi ahlaki kurallara göre yaşamak gerekir? Özellikle bir mesleki ahlak zafiyeti yaşadığımız bu dönemde, Yüce Kitabımız çağları aşan evrensel ve değişmez hitabıyla meslek erbabına neler buyurmakta ve neleri tavsiye etmektedir. Çalışmamız işte bütün bu soruların ışığında insan onuruna ve varlık olarak taşıdığı saygınlığa yaraşır uygunlukta bir mesleki ahlak hayatının oluşturulması adına Kur’an’ın işaret ettiği kıymetli hakikatleri saptayıp; bu noktada din eğitimi açısından yararlı ve hikmetli bir takım mesajların ve anlayışların ortaya çıkarılmasına hizmet etmeyi amaçlamaktadır.

 

                            Bilal COŞKUN

                           Bursa 02.07.2020