Her ilmin kendisine ait konusu, amacı, terimleri olduğu gibi yöntemleri de vardır. Kelam ilminin de konu ve gayesine göre tespit edilen yöntemleri vardır. Kelamcılar, bunlara ilişkin bilgilere (metodoloji) bazen bu ilmin mebadi'i (başlangıç ilkeleri) içinde; bilgi, hüküm ve delil gibi konularda ana hatlarıyla yer vermişlerdir. Bu noktada bazı kelamcılar, kelam ilminin başka ilimlere dayanmayan ve dolayısıyla onlardan önce gelen bir ilim olmasını amaçlamışlardır. Ancak, kelam ilminde izlenen yöntemlerin ve dayanılan esasların bu konuların kapsamını aştığı da görülür. Bu sebeple de bazı kelamcılar, mantık ve fıkıh usulü ile ilgilenmişler, bu alanda eserler yazmışlardır. Kullanacakları yöntem bilgilerini bu şekilde tespit etmeye çalışmışlardır.

       İtikadı konu alan bir ilim olarak kelamın bazı husu­si­yetleri vardır. Kelam ilminde, akıl ve nakil iki esastır. 

       - Kelam, İslam inancının tespitinde, müminler arasın­­da ortak iki esası temel alır: Nakil ve akıl.

       - İslam inan­­cını, gayr-i müslimlere karşı savunurken de aklı e­sas alır. Çünkü müslümanlar ile İslam karşıtları arasın­daki ortak esas, akıldır. Naklin delil oluşunu ispatta ve onu anlamada aklın rolüne, nazar ve istidlalin önemi­­ne dikkat çeker. Kelam bu nedenle, felsefeden ve man­­tık­tan yararlanır. Burada amaç, farklı felsefelerden dün­ya gö­rüşü ve inanç almak değildir. Onların kavram­ların­dan ve metotlarından, İslam inancını temel­len­­­­­dir­meye im­kan veren terimleri ve yöntemleri oluştur­­­­mak için ya­rarlanır. İslam inancını, temellerden baş­­­la­yarak açıklar ve sistematize eder. Bunun için de bilgi maddelerinden önce bilginin imkânı, bilgi yolları, bilinenlerin sınıflandırılması gibi baş­langıç bilgileriyle yola koyulur. 

     Tüm bunlar,  alanla ilgili hakikatleri keşfetmek ve doğru bilgiler üretmek için bir yöntem ortaya koyma çabasının sonucudur.

        Bu kitapta kelamcıların, gerek akıl yürütmelerde ve aklî delillendirmelerde bulunurken gerekse nakilden delil getirirken, ayet ve hadisleri tefsir ve tevil ederken izledikleri yöntemleri ayrı bir kitapta ortaya koymak hedeflenmiştir. Bu yöntemler, derli toplu bir şekilde ana hatlarıyla ortaya konulmaya çalışılmış, ayrıntılara girilmemiştir.